Evde 2022 rekoru yabancıdan geldi

Duygu Erdoğan –  2022 yılı toplamında gerçekleştirilen konut satışları 1 milyon 485 bin 622 adet oldu. Bu sayı geçen yıllar ile benzer bir eğilim olduğunu gösterirken, son iki yılın birkaç bin satışlık gerisinde kaldı. Buna göre 2020’de 1 milyon 499 bin 316 adet, 2021’de ise 1 milyon 491 bin 856 adet konut satışı yapılmıştı. Bu yılın rekoru ise yabancıya yapılan konut satışlarından geldi. Rusların açık ara hızlı alımları ile yabancılara toplamda 67 bin 490 adet konut satıldı. Önceki rekor ise 2021 yılında 58 bin 576 adet olarak gerçekleşmişti. Türkiye genelinde konut satışları Aralık 2022’de ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8.2 azalarak 207 bin 963 oldu.

Yıl boyunca öncelikle döviz ve altından kazandıklarını konut yatırımına çevirenler ve enflasyonist ortamda paralarının değerini korumak isteyenlerin hızla gayrimenkul alımı konut fiyatlarını tırmandırdı. Azalan arz karşısında yüksek seyreden taleple konut alımı devam etti. Bu nedenle yıl boyu hükümetin satılık ve kiralık fiyatlarını belli düzeyde tutmak için çalışmaları oldu. Dar gelirliler için düzenlenen sosyal konut projesi öne çıktı. 2020 ve 2021’de ise konuta erişimi kolaylaştıran kredi hamleleriyle satış hacmi artmıştı. 2022’de Rusya ile Ukrayna arasındaki savaş ortamı ise özellikle Rus yatırımcıların yönünü Türkiye’ye çevirmiş, gayrimenkul alımlarının yüzde 200’ü aşacak şekilde arttığı görülmüştü. Hükümetin orta gelirli aileler için düzenlediği konut finansmanı sistemi ile 2023’te ise sektör tarafından satış hacminin yüzde 25 fazla olması öngörülüyor. 

Kredi engeli yansıdı 

Konuta erişimi kolaylaştıran ve zorlaştıran en önemli faktör konut kredisi olarak görülüyor. Yıl genelinde özel bankalarda yüzde 1.89’dan 3.20’ye kadar seyreden faiz oranları nedeniyle konut kredisi kullanımının oldukça azaldığı görüldü. 

Türkiye genelinde banka kredili satışlar olarak bilinen ipotekli konut satışları aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 51.8 azalış göstererek 21 bin 796 oldu. 2022 yılında gerçekleşen ipotekli konut satışları ise bir önceki yıla göre yüzde 4.8 azalışla 280 bin 320 oldu.

Türkiye genelinde ilk el konut satış sayısı ise aralık ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 1.5 artarak 77 bin 889 oldu. İlk el konut satışları 2022 yılında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0.3 azalışla 460 bin 79 olarak gerçekleşti. Türkiye genelinde ikinci el konut satışları ise aralıkta bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 13.1 azalış göstererek 130 bin 74 oldu. İkinci el konut satışları 2022 yılında bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 0.5 azalışla 1 milyon 25 bin 543 olarak gerçekleşti.

Ruslar öne çıktı 

Yabancılara yapılan konut satışları 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 15.2 artarak 67 bin 490 oldu. 2022 yılında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 4.5 olarak gerçekleşti. 2022 yılında yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 24 bin 953 konut satışı ile İstanbul aldı.

İstanbul’u sırasıyla 21 bin 860 konut satışı ile Antalya, 4 bin 316 konut satışı ile Mersin izledi. Rusya Federasyonu vatandaşları 2022 yılında Türkiye’den 16 bin 312 konut satın aldı. Rusya Federasyonu’nu 8 bin 223 konut ile İran vatandaşları ve 6 bin 241 konut ile Irak vatandaşları izledi.

Yabancılara yapılan konut satışları 2022 yılı Aralık ayında ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 18.6 azalarak 6 bin 386 olarak gerçekleşti.